آیت الله شهید سید مهدی حکیم(ره) در ۱۳۱۴ش در نجف به دنیا آمد، پدرش آیتالله سید محسن حکیم(ره) بود.
وی مقدمات حوزه را نزد شیخ محمد تقی الفقیه(ره)، منطق، اصول و فقه در سطح عالی را نزد سید محمد حکیم (ره) و سید احمد حکیم (ره)، درس خارج اصول و فقه را نزد آیتالله خوئی(ره)، سید محمدباقر صدر(ره) و شیخ حسین حلی (ره) فراگرفت.[۱]
او به همراه شخصیتهایی مانند سید محمد باقر صدر(ره)، یکی از مؤسسان حزب الدعوة الاسلامیة در ۱۳۳۷ش بود.[۲]
آیت الله حکیم(ره) در ۱۳۴۲ش، به نمایندگی پدر خود، عازم بغداد شد. او در تأسیس مدارس امام جواد علیه السلام در بغداد و کاظمیه و دانشکده اصول دین شرکت داشت و یکی از مدرسان این دانشکده بود. همچنین از مؤسسان جماعة العلماء فی النجف الاشرف بود و از شخصیتهای محوری آن به شمار میآمد.[۳]
آیت الله سید محمدمهدی حکیم (ره) در جنبش اسلامی عراق در دهه ۱۳۴۰ش و مقابله با اقدامات دینستیزانه حکومتهای وقت نقش بسزایی ایفا نمود. به همین دلیل حزب بعث حاکم، در ۱۳۴۸ش او را به ارتباط با کشورهای خارجی و تلاش برای براندازی دولت و همکاری با کردها در مبارزه با حکومت وقت متهم کرد و درصدد دستگیری وی برآمد. بنابراین آیت الله سیدمحمدمهدی حکیم(ره) مجبور شد عراق را ترک کند و به عربستان سعودی برود. او از آنجا به اردن، ایران و پاکستان سفر کرد و در ۱۳۵۰ش عازم دبی شد.[۴]
فعالیتها در دبی :
ارشاد مردم بعد از نمازهای یومیه و تبیین مسائل محوری دین چون عقاید، تاریخ و احکام قرآنی
تأسیس مسجد امام علی علیه السلام
ایجاد مسجدی در منطقه قصص
گسترش مسجد شارقه
تأسیس اوقاف جعفریه
تأسیس مدرسه امام صادق علیه السلام که به اطفال اختصاص داشت.
تأسیس مؤسسه اهل البیت علیهم السلام که به امور خدماتی مؤمنین میپرداخت و با ایجاد صندوق خیریهای تحت پوشش این مؤسسه به حل معضلات اقتصادی محرومین اهتمام میورزید.[۵]
وی مدت کوتاهی در سال ۱۳۵۹ش در دمشق ساکن شد و پس از آن به لندن رفت. در آنجا در ۱۳۶۱ش، جنبش گروههای اسلامی عراق (حرکة الافواج الاسلامیة العراقیة) را پایهگذاری نمود که هدف آن ایجاد هماهنگی بین گروههای مخالف حکومت حزب بعث در اروپا بود.
علاوه بر آن، وی در تأسیس انجمن اسلامی جهانی اهلبیت (رابطة أهلالبیت الاسلامیة العالمیة)، کانون اهلبیت (مرکز اهلالبیت)، کمیته حمایت از آوارگان عراقی (لجنة رعایة المُهَجَّرین العراقیین)، و سازمان حقوق بشر در عراق (منظمة حقوقالانسان فیالعراق) بسیار مؤثر بود.[۶]
انجمن اسلامی جهانی اهلبیت علیهم السلام اولین همایش خود را در ۱۳۶۲ش در لندن برگزار کرد و آیت الله سید محمدمهدی حکیم (ره) به دبیرکلی آن انتخاب شد. این انجمن از جمعیتهای اسلامی نقاط مختلف جهان تشکیل میشد.
در دی ماه ۱۳۶۶ش جبهه ملی – اسلامی سودان از او دعوت کرد تا در کنفرانسی که برای دومین بار، در خارطوم پایتخت سودان، برگزار میگردد، شرکت کند. بعثیهای عراق نیز که از این دعوت آگاه شدند و قصد ترور وی را داشتند، سرانجام در ۲۹ جمادی الاول ۱۴۰۸ق/ ۲۹ دی ۱۳۶۶ش وی را به شهادت رساندند.[۷] بعد از انتقال پیکر ایشان به تهران و تشییع وی، به قم منتقل شد و در مسجد بالاسر حرم مطهر حضرت فاطمه معصومه علیهاالسلام به خاک سپرده شد.[۸]