آیت الله سید محمد محقق داماد (ره) در سال ۱۳۲۵ق در احمد آباد اردکان به دنیا آمد. پدرش قبل از تولد او برای زیارت به عتبات عالیات رفته و در همین سفر درگذشت.[۱] در شش سالگی مادرش را نیز از دست داد.
آیت الله محقق داماد(ره) پس از تحصیل علوم مقدماتی در اردکان، راهی شهر یزد شد. بعد از اقامت نه ساله در یزد، بنا به پیشنهاد شیخ غلامرضا یزدی (ره) در سال ۱۳۴۱ق به قم نقل مکان کرد و در درس اساتید حوزه علمیه قم از قبیل میر سید علی کاشانی(ره)، سید محمدتقی خوانساری(ره)، میرزا محمد همدانی(ره)، سید محمد حجت کوه‌کمری(ره) و شیخ عبدالکریم حائری یزدی (ره) شرکت کرد.[۲] آیت‌الله داماد (ره) مورد توجه و عنایت آیت‌الله حاج شیخ عبدالکریم حائری (ره) قرار گرفت و با دختر آیت‌الله حائری(ره) ازدواج کرد و به داماد ملقب شد.[۳]
پس از وفات شیخ عبد الکریم حائری (ره) در سال ۱۳۱۵ شمسی، سید محمد محقق داماد (ره) جزء فضلای جوان حوزه قم محسوب می‌شد و حوزه درس وی به تدریج رونق گرفت. در زمان مرجعیت آیت‌الله بروجردی(ره)، محقق داماد (ره) جزء ممتحنین حوزه بود که در کنار علمایی چون شیخ مرتضی حائری یزدی(ره) از طلاب، امتحان شفاهی می‌گرفت.[۴] وی در طول سه دهه تدریس در حوزه قم و با وجود بیان دشوار و محتوای سنگینی که در درس وی وجود داشت، به یکی از شاگرد پرورترین استادان تاریخ حوزه قم بدل شد و اکثر شاگردان وی در زمان استاد از فضلای حوزه بودند و بعدها در سلک عالمان و مجتهدان نامدار معاصر درآمدند. آیت الله العظمی سیدموسی شبیری زنجانی از شاگردان درس آیت الله محقق داماد (ره) می‌گوید:
«در درس آقای داماد (ره) طلبه‌های ممتاز شرکت می‌کردند، علتش ویژگی‌هایی بود که در خود ایشان و درسش بود: یکی اینکه رئیس نبود لذا مطامع غیر علمی در میان نبود تا شخص برای آنها در درس وی حاضر شود. از طرفی آقای داماد (ره) بیان روشنی نداشت و خیلی احتیاج به مقدمات مطویه داشت و لازم بود طلبه مقدمات دیگری برای فهم مطالب در ذهن داشته باشد. از طرف دیگر مطالب ایشان نوعا مشکل بود چون دقیق النظر بود.»[۵]
بنا به گفته آیت‌الله جوادی آملی که از جمله مقررین درس این استاد بوده است، آیت الله محقق داماد (ره) در عین اعتقاد به ملازمه دین و سیاست، از هرگونه فعالیت غیرعلمی پرهیز می‌کرده و همه وقت خود را مصروف تحقیق و تدریس کرده بود.[۶] تنها مباحثی که از وی در این زمینه نقل شده است حضور در جمع معترضین به تصویب لایحۀ انجمن‌های ایالتی و ولایتی در اوائل دهه چهل است.
آیت الله سید محمد محقق داماد(ره) چهارشنبه ۲ ذی‌الحجه ۱۳۸۸ق بر اثر سکته قلبی پس از ۷۵ روز بیماری درگذشت و در مقبره‌ای در صحن امام رضا علیه السلام در حرم مطهر حضرت فاطمه معصومه علیهاالسلام به خاک سپرده شد.
