آیت الله محمد فاضل لنکرانی (ره) در سال ۱۳۱۰ش در قم به دنیا آمد.[۱]
آیت الله محمد فاضل (ره) در ۱۳ سالگی وارد حوزه علمیه شد. پس از دروس ادبیات و مقدمات، قسمتی از کتاب رسائل و مکاسب را نزد پدرش خواند و بخشی را نزد محمدباقر سلطانی طباطبایی(ره) و همچنین عبدالجواد جبل عاملی(ره) و شیخ مرتضی حائری یزدی(ره) آموخت.
در ۱۹ سالگی وارد درس خارج شد. ۱۵ سال در درس خارج فقه آیت الله سید حسین بروجردی (ره) شرکت کرد و تقریرات درس او را به زبان عربی نوشت. همچنین در درس خارج اصول امام خمینی (ره) شرکت کرد و درس اصول او را نوشت. نزد علامه طباطبائی(ره)، منظومه سبزواری و اسفار ملاصدرا را فرا گرفت.
دروس خود را با آِیت الله سید مصطفی خمینی (ره) مباحثه می‌کرد و از همان دوران جوانی در حوزه علمیه تدریس می‌نمود.
آیت الله محمد فاضل (ره) در ۳۰ سالگی به درجه اجتهاد رسید.[۲] وی در سال ۱۳۷۳ پس از درگذشت آیت الله العظمی اراکی (ره)، از سوی جامعه روحانیت مبارز تهران[۳] و جامعه مدرسین حوزه علمیه قم[۴] با اکثریت آراء، از مراجع تقلید شیعه شناخته و معرفی شد.[۵][۶]
آیت الله محمد فاضل لنکرانی (ره) تألیف کتاب، آثار علمی و نوشتن تقریرات درس‌های اساتید خود را از دوران جوانی شروع کرد و تا اواخر عمر به این فعالیت‌ها ادامه داد. آثار او در موضوعاتی همچون تفسیر، علوم قرآنی، فقه، اصول و اندیشه سیاسی هستند. او سال‌های طولانی فقه و اصول تدریس کرد.[۷]
آیت الله العظمی فاضل (ره) از شاگردان امام خمینی(ره) بود و یکی از ۱۲ نفری بود که مرجعیت امام خمینی (ره) را کتبا به اطلاع دیگران رساندند.[۸] وی از اولین روزهای فعالیت جامعه مدرسین حوزه علمیه قم به آن پیوست و در جلسات آن شرکت می‌کرد و امضای او در زیر بسیاری از اعلامیه‌ها، از جمله اعلام مرجعیت امام خمینی(ره) و نیز خلع ید شاه از قدرت، به چشم می‌خورد. فعالیت‌های وی در جامعه مدرسین و دیگر تلاش‌های سیاسی، باعث شد چند بار بازداشت، شکنجه و تبعید یا زندانی شود. وی حدود ۴ ماه به بندر لنگه و دو سال و نیم به یزد تبعید شد. فعالیت‌های سیاسی او پس از انقلاب اسلامی هم ادامه داشت. چند بار در جبهه‌های جنگ ایران و عراق حضور یافت و رزمندگان را تشویق کرد. پس از انقلاب اسلامی ایران به نمایندگی در دوره اول مجلس خبرگان رهبری از استان مرکزی برگزیده شد. او سال‌ها دبیر جامعه مدرسین حوزه علمیه قم بود.[۹]
وی در ۲۶ خرداد ۱۳۸۶ش در قم درگذشت و در مسجد بالاسر حرم مطهر حضرت فاطمه معصومه علیها السلام به خاک سپرده شد.[۱۰]
